چندزبانی و چندصدایی، ویژگی‌های پسامدرنیسم در رمان «شب ممکن»

Authors

Abstract:

فضای ادبیات داستانی ایران در دو دهۀ اخیر، به‌شدت از جریانات و مکاتب ادبی جهان، از جمله پسا‌مدرنیسم تأثیر پذیرفته است. «شب ممکن» دومین رمان محمدحسن شهسواری است که می­توان مؤلفه­ های پسامدرنیسم را در آن یافت. از ویژگی‌های این اثر، نقض بسیاری از رویدادها و حوادث فصول پیشین، با تغییر راوی است. در این مقاله نویسندگان به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، تلاش می­کنند تا پسا‌مدرن بودن رمان را اثباث ‌کنند. بنابراین وجود مؤلفه‌هایی چون «فراداستان»، «عدم‌قطعیت»، «فرجام‌های چندگانه»، «اتصال کوتاه» ، «چندصدایی» و «بینامتنیت» در رمان بحث می‌شود. از جمله روابط بینامتنی می‌توان به ابیاتی از حافظ، سعدی، فردوسی اشاره کرد. اما مهم‌ترین رابطۀ بینامتنی در اثر، اشاره به بخش‌‌هایی از داستان بازی اتواستاپ برگرفته از رمان «عشق‌های خنده‌دار» میلان کوندرا است که شهسواری در بخش‌های مختلفی از «شب ممکن» عامدانه از آن بهره گرفته است.        

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عدم قطعیت در فراداستان «شب ممکن»

مطرح شدن اصل عدم قطعیتِ هایزنبرگ در فیزیک، جهان‌‌بینی انسان را به هستی و حتی خود انسان تغییر داد. به‌تبع آن، «واقعیت» بازتعریف شد و «زبان» به‌عنوان واسطه و برسازندۀ واقعیت، به جایگاه ویژه‌ای دست یافت. بازتاب این اندیشه در ادبیات، موجد نوع (ژانر) جدیدی در ادبیات داستانی است که خودآگاهانه توجه مخاطب را به وضع ساختگی‌‌اش جلب می‌‌کند تا از این راه پرسش‌هایی را دربارۀ رابطۀ داستان و واقعیت مطرح سازد....

full text

گفت‌وگومداری و چندصدایی در رمان جزیرة سرگردانی اثر سیمین دانشور

میخاییل باختین در پاره‌ای از انگاره‌هاینظری خود در باب متن ادبی، «گفت‌وگومداری»را به‌ مثابة «هم‌کنشی متون»، مهمترین ویژگی متن دانست و «چند صدایی» گفتمان را به‌عنوان مؤلفه‌ای نوین در رمان مطرح کرد.از آن پس، بسیاری از اندیشمندان و نظریه‌پردازان مطالعات ادبی و فرهنگی، نظیر ژنتو کریستوا به‌ گسترش و تقریر این مبحث پرداختند و صورت‌بندی‌های مختلف و گاه پیچیده‌ایاز آن ارایه کردند. به ‌هر روی، امروز می‌...

full text

چندصدایی و چندشخصیتی در رمان پسامدرن ایران با نگاهی به رمان اسفار کاتبان از ابوتراب خسروی

اسفار کاتبان از ابوتراب خسروی، به اعتبار حضور صداهای چندگانة شخصیت‌‌ها با‌هم و در‌هم، متنی چندصدایی تلقی می‏شود. چندصدایی اصطلاحی ‏است که باختین برای اشاره به رمان‌‌های داستایفسکی از آن استفاده کرد، که، در آن‌ها، شخصیت‌‌ها به گونه‏ای به مکالمه با هم می‌‌پردازند. در رمان‌‌های پیشامدرن، راوی گویندة مسلط در کل متن بود که اجازة هیچ‌‌گونه ابراز عقیده‌‌ای را به شخصیت‌‌ها نمی‌‌داد. در دورة مدرن، این ت...

full text

پسامدرنیسم در رمان «تاریخ سری بهادران فرس قدیم»

در این مقاله حضور برخی از مهمترین مؤلفه‌های پسامدرنیستی، چون محتوای وجود شناسنامه، عدم انسجام، آمیختن انواع ادبی (ژانرها)، اتصال کوتاه، عدم قطعیت، ابهام، آشفتگی زمان و مکان، بینامتنیت، شیفته گونگی شخصیت، تغییرات راوی و زاویه دید و ... در یک رمان از دکتر سیروس شمیسا، با نام «تاریخ سری بهادران فرس قدیم» با ذکر مستنداتی از متن، اثبات شده است و با توجه به عنصر غالب پسامدرنیسم در این متن، یعنی برجست...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 16

pages  9- 26

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023